kontakt@diagnostykaprecyzyjna.pl

Interpretacja wyniku – stężenie metabolitów witaminy D

Za pomocą naszego testu, dowiesz się jakie masz zaopatrzenie organizmu w witaminę D oraz jaka jest Twoja przyswajalność witaminy D.

Zaopatrzenie organizmu w witaminę D

Witamina D, zarówno pochodząca z diety, jak również powstała w skórze, podlega w organizmie różnorodnym przemianom, które prowadzą do powstawania poszczególnych metabolitów. Do oceny zaopatrzenia organizmu w witaminę D wykonuje się najczęściej pomiar całkowitego stężenia 25(OH)D, tj. sumy metabolitów 25(OH)D3 i 25(OH)D2. Należy podkreślić, że obowiązujące normy stężenia witaminy D dotyczą właśnie wspomnianej sumy, a nie oddzielnych metabolitów.
Profilaktyczna suplementacja witaminą D powinna uwzględniać między innymi wiek, wagę, styl życia czy ekspozycję na promieniowanie słoneczne. Wyróżnia się kilka grup, w których ryzyko deficytu witaminy D jest wysokie. Należą do nich między innymi osoby ze schorzeniami immunologicznymi, automimmunologicznymi, metabolicznymi, endokrynologicznymi, układu krążenia, nerek czy wątroby. U osób tych wskazane jest systematyczne badanie stężenia 25(OH)D.

W zależności od stężenia 25(OH)D wyróżnia się następujące przedziały:

Deficyt

0-20 ng/ml

Należy rozpocząć suplementację zgodnie z obowiązującymi wytycznymi

Zaleca się wykonanie ponownego badania po okresie 3 miesięcy od rozpoczęcia suplementacji. W przypadku bardzo niskiego stężenia (poniżej 10 ng/ml) należy skontaktować się z lekarzem, w celu rozpoczęcia terapii leczenia niedoboru witaminy D.

Poziom suboptymalny

20-30 ng/ml

Należy rozpocząć suplementację zgodnie z obowiązującymi wytycznymi

W przypadku kontynuacji należy zwiększyć dawkę o 50% i wykonać badanie witaminy D w ciągu 6 miesięcy. Według ogólnych światowych wytycznych, stężenie powyżej 20 ng/ml jest uznawane za optymalne. Jednak należy podkreślić, że stężenie to odnosi się tylko i wyłącznie do zapobiegania i leczenia krzywicy. W odniesieniu do wszystkich innych potencjalnych korzyści wynikających z suplementacji witaminą D, zaleca się utrzymanie stężenia 25(OH)D w optymalnym przedziale 30-50 ng/ml. Stąd, przedział 20-30 ng/ml jest suboptymalny.

Poziom optymalny

30-50 ng/ml

Stężenie w tym przedziale uznawane jest przez większość Towarzystw Endokrynologicznych za optymalne.

Poziom wysoki

50-100 ng/ml

Zwykle zaleca się zmniejszenie dawki o 50%, a nawet zaprzestanie suplementacji na okres 1-2 miesięcy

Należy przy tym podkreślić, że stężenie powyżej 50 ng/ml w poszczególnych przypadkach może być nawet wskazane. Zależy to od ogólnego samopoczucia i stanu zdrowia człowieka. Niemniej, zaleca się konsultację z lekarzem, w celu omówienia strategii suplementacji.

Poziom potencjalnie toksyczny

>100 ng/ml

Zaleca się zaprzestanie suplementacji i badanie stężenia 25(OH)D w miesięcznych odstępach

Należy podkreślić, że toksyczne działanie witaminy D nie wynika jedynie z wysokiego stężenia 25(OH)D, ale także towarzyszącej hiperkalcemii i hiperkalciurii. Dlatego należy skontaktować się z lekarzem, w celu wykonania właściwych badań.

Przyswajalność witaminy D

Profil metabolitów witaminy D obejmuje także metabolit 24,25(OH)2D3, który powstaje z 25(OH)D3 w wyniku działania enzymu – 24-hydroksylazy. Wzrost stężenia 24,25(OH)2D3 świadczy przede wszystkim o podwyższonym stężeniu aktywnej formy witaminy D (kalcytriolu), ale także o zachodzących procesach regeneracji układu kostnego (np. po złamaniu). Posługując się wartościami stężenia metabolitów 25(OH)D3 oraz 24,25(OH)2D3 jesteśmy w stanie ocenić zarówno metabolizm, jak również skuteczność suplementacji witaminą D – możemy stwierdzić czy stosowana dawka jest odpowiednio dobrana i czy działa w sposób efektywny.

Biorąc pod uwagę wartości stężenia tych dwóch metabolitów możemy wyróżnić następujące stany:

Oporność na suplementację witaminą D

Suplementacja wyłącznie pod kontrolą lekarza

Stan ten jest efektem wzmożonej aktywności 24-hydroksylazy, co może się przyczyniać do oporności na suplementację witaminą D. W sytuacji niskiego stężenia 25(OH)D sugerowałoby to zwiększenie dawki suplementacyjnej, jednak należy robić to pod kontrolą lekarza.

Zrównoważony metabolizm witaminy D

Suplementację zgodna z obowiązującymi wytycznymi

Świadczy to o prawidłowej aktywności 24-hydroksylazy charakterystycznej dla większości populacji. Nie wymaga to podejmowania żadnych działań, jeżeli całkowite stężenie 25(OH)D jest w normie. W sytuacji występowania deficytu świadczy to o tym, że należy zastosować suplementację zgodną z obowiązującymi wytycznymi.

Brak lub niewystarczająca suplementacja

Suplementacja wyłącznie pod kontrolą lekarza

Stan ten jest najczęściej spowodowany zbyt niskim stężeniem 25(OH)D. Może być także wynikiem chorób układu kostnego, zaburzeń czynności nerek lub homeostazy wapnia. Warto również wspomnieć, iż istnieje mała grupa osób posiadających mutację w dwóch genach: CYP24A1 oraz SLC34A1. Pierwsza jest związana z osłabieniem lub utratą funkcji 24-hydroksylazy, natomiast druga charakteryzuje się nadmierną syntezą kalcytriolu. W obu tych grupach istnieje zwiększone ryzyko hiperwitaminozy D, nawet w przypadku profilaktycznego stosowania witaminy D. Dlatego suplementację należy prowadzić wyłącznie pod kontrolą lekarza. Należy podkreślić, że osoby posiadające wspomniane mutacje mają najczęściej optymalne albo wysokie stężenie 25(OH)D.